Euro 1964. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία της Ισπανίας

Μετά την επιτυχία της Σοβιετικής Ένωσης του θρυλικού Λεβ Γιασίν και την κατάκτηση του Euro ή «Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης Ανρί Ντελόνε», όπως ονομάστηκε η πρώτη διοργάνωση, στα γήπεδα της Γαλλίας το καλοκαίρι του 1960, τέσσερα χρόνια αργότερα διεξήχθη στην Ισπανία η δεύτερη χρονικά διοργάνωση, το Euro 1964.

Τούτη την φορά οι ομάδες που έλαβαν συμμετοχή στα προκριματικά ήταν περισσότερες συγκριτικά με την προηγούμενη. Τότε, για το Euro του 1960 είχαν δηλώσει συμμετοχή μόλις 17 ομάδες ενώ για αυτό του ’64 ξεκίνησαν 29, με αποτέλεσμα να αυξηθούν και οι προκριματικοί γύροι σε τρεις. Μεταξύ των εθνικών ήταν και η Ελλάδα, η οποία όμως έχοντας κληρωθεί στον πρώτο γύρο με την Αλβανία, αποφάσισε να αποσυρθεί.

Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έπειτα από παρέμβαση της κυβέρνησης απέσυρε την συμμετοχή της. Αιτία ήταν οι μηδαμινές διπλωματικές σχέσεις που υπήρχαν μεταξύ των δύο χωρών.

Από τις υπόλοιπες ομάδες μόλις τέσσερις θα κατάφερναν εντέλει να σφραγίσουν το εισιτήριο για τα γήπεδα της Ισπανίας. Οπότε απολύτως φυσιολογικά θα έμεναν εκτός και μεγάλες ομάδες. Και αυτό συνέβη. Η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία και η Αγγλία, οι οποίες συμμετείχαν για πρώτη φορά, καθότι δεν είχαν δηλώσει συμμετοχή την προηγούμενη, έμειναν εκτός τελικής φάσης. Οι Δυτικογερμανοί έμειναν εκτός στον δεύτερο γύρο από τους Ούγγρους, η Ιταλία του Τζιάνι Ριβέρα, θρύλου της Μίλαν, αποκλείστηκε από την πρωταθλήτρια Σοβιετική Ένωση, το αυτό συνέβη και με τους Άγγλους, οι οποίοι διασύρθηκαν από την Γαλλία, ενώ εκτός έμεινε και η Πορτογαλία των παιχταράδων (Εουσέμπιο, Κολούνα) που ηττήθηκε από την Βουλγαρία.

Από τις τέσσερις χώρες που βρέθηκαν στην τελική φάση του προηγούμενου Euro, σε αυτό του 1964 κατάφερε να εξασφαλίσει εισιτήριο μόνο η κάτοχος του τροπαίου Σοβιετική Ένωση αφήνοντας εκτός την Ιταλία και τη Σουηδία. Οι υπόλοιπες, δηλαδή η Γιουγκοσλαβία, η Γαλλία και η Τσεχοσλοβακία, αποκλείστηκαν από Σουηδία, Ουγγαρία και Δυτική Γερμανία αντίστοιχα. Οι άλλες τρεις που έδωσαν το παρόν στα γήπεδα της Ισπανίας ήταν, πλην της Σοβιετικής Ένωσης, η Ισπανία (με ορισμένες εντυπωσιακές εμφανίσεις), η Ουγγαρία (αφήνοντας έξω την Δυτική Γερμανία και την Γαλλία, δύο ισχυρές ομάδες) και η Δανία (χάρη στις εύκολες κληρώσεις με Μάλτα, Αλβανία και Λουξεμβούργο).

Η τελική φάση

Η τελική φάση της διοργάνωσης διεξήχθη στις 17-21 Ιουνίου στην Ισπανία. Ο πρώτος ημιτελικός έφερε αντιμέτωπες την Ισπανία με την Ουγγαρία στις 17 του μηνός, στο “Σαντιάγο Μπερναμπέου” ενώπιον 34.713 θεατών.

Και οι οικοδεσπότες του Χοσέ Βιγιαλόνγκα, άλλοτε προπονητή της Ρεάλ Μαδρίτης με την οποία είχε κατακτήσει δύο συνεχόμενες φορές το Κύπελλο Πρωταθλητριών το ΄56 και το ΄57, τα βρήκαν σκούρα. Ο Μπένε της Ουγγαρίας ισοφάρισε στο 84΄ το γκολ του Περέδα και έστειλε το ματς στην παράταση. Εκεί χρειάστηκε η κλάση του επιθετικού της Ρεάλ, Αμάνθιο Αμάρο, για να πετύχει στο 112΄το γκολ που έστελνε τους Ισπανούς στον μεγάλο τελικό.

Σε αυτόν θα συναντούσε την κάτοχο του τροπαίου, Σοβιετική Ένωση, που προκρίθηκε νικώντας, στο Καμπ Νου πολύ εύκολα με 3-0 με γκολ των Ιβάνοφ, Πονεντέλνικ και Βόρονιν, την Δανία η οποία έχασε και στον μικρό τελικό από την Ουγγαρία με 3-1 στην παράταση με γκολ του Νόβακ στο 107΄και το 110΄. Δεν ήταν άλλωστε το επίπεδο των Δανών υψηλό. Βρέθηκαν εκεί χάρη κυρίως στην ευνοϊκή κλήρωση των προκριματικών.

Ο τελικός

Ισπανία και Σοβιετική Ένωση θα διασταύρωναν τα ξίφη τους σε ένα πολύ μεγάλο τελικό στο Σαντιάγο Μπερναμπέου παρουσία 79.115 θεατών. Η Ισπανία δεν διέθετε πλέον στο ρόστερ τόσα μεγάλα ονόματα όπως στο παρελθόν (Ντι Στέφανο, Χέντο, Ντελ Σολ), είχε όμως έναν εξαιρετικό προπονητή, τον Χοσέ Βιγιαλόνγκα, και έναν πολύ μεγάλο σταρ στον χώρο του κέντρου, τον Λουίς Σουάρεθ, κάτοχο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με την Ίντερ εκείνη την σεζόν και κάτοχο της Χρυσής Μπάλας το 1960 όταν και αγωνιζόταν με την φανέλα της Μπαρτσελόνα.

Απέναντί της η πρωταθλήτρια του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης του ΄60 Σοβιετική Ένωση. Συγκριτικά με την ενδεκάδα της σε εκείνον τον τελικό με την Γιουγκοσλαβία μόλις τρεις ποδοσφαιριστές ήταν ίδιοι. Ο μεγάλος τερματοφύλακας Λεβ Γιασίν, ο εκ των κορυφαίων της στο προηγούμενο Euro, Πονεντέλνικ και ο Ιβάνοφ.

Στον τελικό, στον οποίο άρχων του αγώνα ήταν ο Άγγλος διαιτητής, Αρτούρ Χόλαντ, η Ισπανία προηγήθηκε στο 6^ο λεπτό με τον Περέδα, με τους Σοβιετικούς να απαντούν πολύ γρήγορα, δύο λεπτά αργότερα με τον Κουσαϊνοφ. Στο 84΄όμως ο Μαρθελίνιο σκοράρει με εξαιρετική κεφαλιά για το τελικό 2-1, χαρίζοντας το τρόπαιο στους Ισπανούς μέσα στην χώρα τους.

Ισπανία (3-2-5): Ιριμπάρ – Καγιέχα, Ολιβέγια, Ριβίγια – Θόκο, Φουστέ – Αμάνθιο, Περέδα, Λουίς Σουάρεθ, Λαπέρτα, Μαρθελίνιο – Προπονητής: Χοσέ Βιγιαλόνγκα

Σοβιετική Ένωση (4-2-4): Γιασίν – Ανίτσκιν, Σουστίκοφ, Σεστέρνγιοφ, Ανιτσκίν – Βόρονιν, Κορνέγιεφ – Τσισλένκο, Κουσαϊνοφ, Ιβάνοφ, Πονεντέλνικ – Προπονητής: Κονσταντίν Μπέσκοφ

Οι πρώτοι σκόρερ του Euro 1964

2 γκολ

Περέδα (Ισπανία)

Μπένε (Ουγγαρία)

Νόβακ (Ουγγαρία)

Η καλύτερη ενδεκάδα του Euro 1964

(3-4-3) Γιασίν (ΕΣΣΔ) – Νόβακ (Ουγγαρία), Ολιβίγια (Ισπανία), Ριβίγια (Ισπανία) – Αμάνθιο (Ισπανία), Θόκο (Ισπανία), Λουίς Σουάρεθ (Ισπανία), Ιβάνοφ (Σοβιετική Ένωση) – Άλμπερτ (Ουγγαρία), Μπένε (Ουγγαρία), Περέδα (Ισπανία)

MVP του Euro 1964

Λουίς Σουάρεθ. Μπορεί να μην πέτυχε κάποιο τέρμα ήταν όμως αυτός που κινούσε τα νήματα στο παιχνίδι της Ισπανίας. Ήταν ο ηγέτης της. Κάτοχος του Πρωταθλητριών με την Ίντερ εκείνη τη χρονιά αλλά και την επόμενη, νικητής της Χρυσής Μπάλας το ΄60, ηγέτης και της Μπαρτσελόνα τον καιρό που βρισκόταν εκεί, κατακτώντας και δύο πρωταθλήματα, δεν θα μπορούσε να μην λάμψει και στο Κύπελλο Εθνών που διεξαγόταν στην χώρα του.

Facts

• Ο επιθετικός της Ισπανίας Χεσούς Μαρία Περέδα θυμήθηκε αργότερα σε συνέντευξή του όσα τους είχε δείξει ο προπονητής τους πριν τον τελικό με την Σοβιετική Ένωση. Ο Βιγιαλόνγκα τούς σχεδίασε στην άμμο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, χρησιμοποιώντας πέτρες για να εκπροσωπήσει τους ίδιους και κουκουνάρια για τους Σοβιετικούς, λέγοντάς τους το εξής: «Οι πέτρες είναι πιο ισχυρές από τα κουκουνάρια», προσπαθώντας να τους πείσει ότι ήταν ανώτεροι από τους αντιπάλους τους. Και από ότι φαίνεται τα κατάφερε…
• Ο Λουίς Σουάρεθ έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κατακτά και το Κύπελλο Πρωταθλητριών (Τσάμπιονς Λιγκ) και του Κύπελλο Εθνών Ευρώπης (Euro) την ίδια χρονιά.