Διακυβέρνηση και σκάνδαλα στο ποδόσφαιρο

Ένας θρύλος στο χώρο του ποδοσφαίρου, που υπηρέτησε πολλά χρόνια τη φανέλα της Ρεάλ Μαδρίτης, ενός εκ των κορυφαίων ποδοσφαιρικών συλλόγων του πλανήτη, ο Hugo Sanchez είχε πει: «όποιος ανακάλυψε το ποδόσφαιρο πρέπει να λατρεύεται σαν θεός». Αυτή η φράση αντιπροσωπεύει και ακολουθεί κάθε άνθρωπο που αγαπάει και εξυμνεί το ποδόσφαιρο. Το άθλημα του ποδοσφαίρου είναι παγκοσμίως γνωστό και ίσως το πιο δημοφιλές απ’ όλα και ειδικότερα σε εμάς που μας απασχολεί σχεδόν σε καθημερινή βάση όσον αφορά το στοίχημα.

Όμως τι συμβαίνει πραγματικά πίσω από την γενικότερη εικόνα που όλοι βλέπουμε στο αγαπημένο μας παιχνίδι; Πώς διοικείται το ποδόσφαιρο και ποιος κρατάει τα κλειδιά αυτού του θεάματος;

Η ευρύτερη έννοια της διακυβέρνησης καθίσταται ως η διαδικασία συλλογικής λήψης αποφάσεων. Προϋποθέτει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων παραγόντων ανεξαρτήτου συμφέροντος ή μη, αλλά με τεχνική κατάρτιση έτσι ώστε να ληφθούν οι καλύτερες αποφάσεις και να εκτελεστούν οι αποτελεσματικότερες ενέργειες για την ομαλή λειτουργία των αθλητικών φορέων και προγραμμάτων. Ειδικότερα στο χώρο του ποδοσφαίρου η διακυβέρνηση είναι εξαιρετικά απαιτητική με πολλές δυσκολίες και εμπόδια, καθώς το άθλημα του ποδοσφαίρου έχει τεράστιο κοινό και οι λάθος διοικητικές κινήσεις αντανακλώνται σε όλο τον κόσμο. Τα διοικητικά πρόσωπα των ομοσπονδιών ασκούν μεγάλη επιρροή και εμπλέκονται σε μεγάλα παιχνίδια και αποτελούν σημαντικές φιγούρες στο πολιτικό και αθλητικό προσκήνιο.

Η διακυβέρνηση του ποδοσφαίρου αποτελείται από ένα μεγάλο φάσμα διαρκών διαδικασιών διαμόρφωσης και εφαρμογής αθλητικής πολιτικής. Από τη διακυβέρνηση θα πρέπει να πηγάζει η διαφάνεια, η ευθύνη και το ήθος έτσι ώστε να υπάρχει μια σωστή και μοντέρνα διαχείριση του ποδοσφαίρου βασιζόμενη στην τεχνοτροπία που εξελίσσεται αλλά και στις ηθικές αξίες. Σκοπός των αθλητικών φορέων και οργανισμών είναι η διαφύλαξη των αξιών και των αρχών σε μια χρηστή διακυβέρνηση. Πρέπει να υπάρχει διαφάνεια απέναντι σε οποιαδήποτε κακόβουλη ενέργεια ή αδίκημα κατά του ποδοσφαίρου, με γρήγορες αντιδράσεις και τιμωρίες που θα κρατήσουν σε ισορροπία τις καταστάσεις και θα εξυγιάνουν το ποδόσφαιρο.

Αυτή τη μεγάλη ευθύνη την έχει αναλάβει η FIFA. Η UEFA είναι η ανώτατη ποδοσφαιρική αρχή στον ευρωπαϊκό χώρο και μία από τις 6 συνομοσπονδίες που απαρτίζουν τη FIFA. Οι άλλες 5 είναι η AFC – Asian Football Confederation, η CAF – Confederation of African Football, η CONCACAF – Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football, η CONMEBOL – Confederación Sudamericana de Fútbol και η OFC – Oceania Football Confederation . Τωρινός πρόεδρος της FIFA είναι ο Τζιάνι Ινφαντίνο, ενώ της UEFA είναι ο Σλοβένος Αλεφάντερ Σέφεριν.

Κύριος στόχος κάθε αρμόδιας επιτροπής είναι να ελέγχει και να προστατεύει τα εκάστοτε πρωταθλήματα, να κρατάει τις ισορροπίες αλλά και να αποφασίζει από κοινού με τις άλλες μεγάλες οργανώσεις του ποδοσφαίρου για θέματα που αφορούν τους συλλόγους και τον ασφαλή ανταγωνισμό, έτσι ώστε να επιτευχθεί ένα κορυφαίο επίπεδο συναγωνισμού. Κάθε ομοσπονδία θα πρέπει να ακολουθεί το καταστατικό της FIFA και να μην παρεκκλίνει από αυτό αλλιώς η FIFA θα πρέπει να τιμωρεί και να συμμορφώνει τις ομοσπονδίες προς παραδειγματισμό και συμμόρφωση όλων. Από εκεί και πέρα κάθε χώρα διαθέτει δικιάς της διοργανώτρια αρχή, η οποία είναι υπεύθυνη για το πρωτάθλημα της χώρας της (π.χ Ελλάδα – ΕΠΟ). Επιπλέον υπάρχουν και άλλες οργανώσεις οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα σωματεία, τους ποδοσφαιριστές ή τις λίγκες έτσι ώστε να υπάρχει σύνδεση μεταξύ της κορυφαίας αρχής με τους συλλόγους και του ποδοσφαιριστές. Παραδείγματος χάρη είναι η ECA (Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συλλόγων) και η European Leagues.

Σκάνδαλα στο χώρο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου

Βέβαια όπως έχει δείξει και η ιστορία, όταν κάποιοι ανίκανοι ή καταχρηστικοί άνθρωποι έρχονται σε επαφή με την εξουσία, μπορούν να φέρουν την καταστροφή αλλά και να δημιουργήσουν καταστάσεις υπέρ τους και εις βάρος άλλων. Ας δούμε μερικά τέτοια παραδείγματα.

• Μπλάτερ – Πλατινί

Το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έχει σκεπάσει τα τελευταία χρόνια αποτελεί αυτό με πρωταγωνιστές τους δύο προέδρους των συνομοσπονδιών της UEFA και της FIFA, Πλατινί και Μπλάτερ. Ο δεύτερος, έδωσε το ποσό των 1,7 εκατομμυρίων ευρώ στον πρόεδρο της UEFA Μισέλ Πλατινί χωρίς καμία εξήγηση, τον Δεκέμβριο του 2015. Οι υπεύθυνοι της FIFA διερεύνησαν αυτή την κίνηση και παρά τις δικαιολογίες και των δύο ανδρών πως αυτό το ποσό αποτελούσε την πληρωμή του κ. Πλατινί καθώς εκτελούσε χρέη συμβούλου του κ. Μπλάτερ όσο αυτός ήταν πρόεδρος, δεν βρέθηκαν αποδείξεις ούτε συμβόλαια με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν και οι δύο με 8 έτη απαγόρευση με την ενασχόληση τους με το ποδόσφαιρο. Αυτό το σκάνδαλο τάραξε για τα καλά τα νερά του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου με την UEFA να δέχεται ένα μεγάλο πλήγμα.

• Εξαγορά του Μουντιάλ της Γερμανίας του 2006

Το γερμανικό περιοδικό Spiegel αποκάλυψε πως υπήρχε ολόκληρη συνομωσία πίσω από την διεκδίκηση της διοργάνωσης του Μουντιάλ από την χώρα της Γερμανίας. Ο πρώην ιδιοκτήτης της Adidas Ρόμπερτ Λουί Ντρεϊφίς φαίνεται πως δάνεισε στη γερμανική επιτροπή διεκδίκησης το ποσό των 10 εκατομμυρίων εν γνώσει του προέδρου της επιτροπής, Φραντς Μπεκενμπάουερ, έτσι ώστε να δωροδοκήσουν ορισμένα μέλη της επιτροπής ανάθεσης της διοργάνωσης και να ψηφίσουν την Γερμανία. Κάτι που έγινε και η Γερμανία κέρδισε την διεκδίκηση έναντι του Κατάρ. Τα χρήματα έκαναν έναν κύκλο μέσω πολλών λογαριασμών και offshore εταιριών κάνοντας έτσι δύσκολη την εύρεσή τους από τις αρχές.

• Πρώην πρόεδρος της Μπαρτσελόνα, Σάντρο Ροσέλ

Ο πρώην πρόεδρος της ισπανικής ομάδας και μέχρι πριν λίγο καιρό σύμβουλος του τωρινού προέδρου της Μπαρτσελόνα, κατηγορήθηκε για διακίνηση τεράστιων χρηματικών ποσών τα οποία έκρυψε από τις αρχές για την εξαγορά ανθρώπων και δικαιωμάτων και παράλληλα για την ολοκλήρωση της μεταγραφής του Βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή Νεϊμάρ. Αυτά τα χρήματα όπως απέδειξαν οι αρχές ήταν τεράστια και φυσικά μαύρα στην αγορά έτσι ώστε η ομάδα της Βαρκελώνης να εξαγοράσει τους ανθρώπους της ομάδας Σάντος αλλά και τον ίδιο τον ποδοσφαιριστή, αλλά και να γλιτώσουν την φορολογία. Οι αρχές άσκησαν δίωξη και στον ίδιο αλλά και στους ανθρώπους που ενεπλάκησαν με την μεταγραφή.

• Κατηγορίες για στημένες κληρώσεις

Η  UEFA επίσης κατηγορείται για στημένες κληρώσεις των ευρωπαϊκών της κυπέλλων, με σκοπό την εύνοια των μεγάλων ομάδων του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Οι κατηγορίες στηρίζονται από ανθρώπους που είτε συμμετείχαν στην κλήρωση είτε την παρακολουθούσαν από κοντά, κάνοντας λόγο για «κρύα» και «ζεστά» μπαλάκια στην κληρωτίδα με σκοπό να ξεχωρίσουν τις ομάδες που κρύβονταν μέσα και την επιλογή των αντιπάλων.

• Calciopolis

Το μεγαλύτερο σκάνδαλο στημένων αγώνων καταγράφηκε το 2006 στην Ιταλία. Το λεγόμενο calciopolis που αφορούσε σε δίκτυο προπονητών, παραγόντων και διαιτητών, με στόχο τον έλεγχο των αποτελεσμάτων στις δύο πρώτες κατηγορίες της Ιταλίας. Συνέπειά του ήταν ο υποβιβασμός της Γιουβέντους και η αφαίρεση των πρωταθλημάτων του 2005 και του 2006, καθώς και η αφαίρεση βαθμών από Μίλαν, Λάτσιο, Φιορεντίνα και Ρετζίνα.