Ο μπουκμέικερ που όμοιό του δεν είδε η οικουμένη…

Δεν απόρησα που είχα αρκετά μέιλ σχετικά με το Σίριλ Στάιν και γενικά το κουμάρι τον παλιό καλό καιρό στην Αγγλία. Μάλιστα, δυο τρεις μου ζήτησαν καμιά ζουμερή ιστοριούλα. Οπότε θ’ αφήσουμε γι απόψε και αύριο τη Φάρα για να ικανοποιήσουμε τους κουμαρτζήδες! Όλ’ αυτά είναι ενδιαφέροντα και ευχάριστα πράγματα για όλους όμως, τουλάχιστον αυτό πιστεύω.

 Σήμερα θα τιμήσουμε έναν θρύλο που πέθανε σχετικά πρόσφατα, τον Σκωτσέζο μπουκμέικερ Τζον Μπανκς, που όμοιό του δεν είδε η οικουμένη. Από αυτούς που έφτιαξε ο Θεός, ή ο Διάβολος, κι έσπασε και πέταξε το καλούπι. Ήταν ο προαιώνιος «εχθρός» του Σίριλ Στάιν της Λάντμπροουκς, αλλά δεν θα με εξέπληττε αν μάθαινα ότι ο «Σίριλ» έστειλε μεγάλο στεφάνι στην κηδεία, ανώνυμα.

 Ο Μπανκς ήταν ένας «χαρακτήρας». Βέβαια δεν είχε τη σοβαρότητα και τον επαγγελματισμό του Γουίλιαμ Χιλ, ενός χαμηλών τόνων ανθρώπου που διάβαζε φόρμα και γενεαλογία οκτώ ώρες την ημέρα, κάθε μέρα, και ήταν διατεθειμένος να ρισκάρει τα πάντα στη γνώμη του. Ούτε είχε, πιστεύω, το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Στάιν, ο οποίος είχε καλούς και ακριβοπληρωμένους συνεργάτες, ήξερε να τους διαλέγει. Δεν διέπρεψε ως μπουκ του «κάγκελου» (δείτε πιο κάτω) ο Στάιν, άλλη ήταν η δουλειά του – να χτίζει αυτοκρατορίες. Εντάξει, κάποτε πήγαινε στον ιππόδρομο, μια-δυο φορές το χρόνο, για να δείξει το πρόσωπό του και να κοντράρει ένα άλογο που δεν έβλεπε, κυρίως στο Βασιλικό Άσκοτ, ή στη Συνάντηση Ιουλίου στο Νιουμάρκετ. Βασικά, όμως, ήταν ένας δαιμόνιος επιχερηματίας, όχι μπουκ με τη στενή έννοια του όρου. Απλά πήγαινε αραιά στον ιππόδρομο για δείξει ότι ήταν ακόμα «ο γενικός κουμανταδόρος» και να πάρει στοίχημα προσωπικά από τους χονροπαίκτες πελάτες του, Άγγλους και μη. Δημόσιες σχέσεις ήταν κάτι τέτοια, καρφί δεν του καιγόταν αν έχανε, ή αν κέρδιζε…

 Αυτός που ήταν μπουκ ήταν, βέβαια, ο Γουίλιαμ Χιλ, αλλά και ο «επιδειξίας» Τζον Μπανκς που, ανάλογα με την απόσταση, πήγαινε στον ιππόδρομο με μια κίτρινη Ρολς Ρόις, ένα σπορ Τζάγκουαρ E-Type, ή ένα μικρό αεροπλάνο. Ήταν ένας άφοβος μπουκ, ο οποίος φαίνεται ότι εύρισκε περισσότερη ευχαρίστηση στο να στήνει τους άλλους μπουκ, να τους τσαντίζει, κυρίως το Σίριλ Στάιν και την εταιρία του τη Λάντμπροουκς, από το απλά να κερδίζει λεφτά. Ήταν, όμως, πολύ «αντιστασιακός» και για ένα διάστημα τάραξε πολύ τα νερά, σε σημείο που οι άλλοι μεγάλοι συμμάχησαν εναντίον του.

 Ήταν περίφημος για τις SP Jobs (δουλειές) του, αλλά για να καταλάβετε το τι έκανε, πρέπει να εξηγήσουμε κάποια πράγματα. Μιλάμε για τον καιρό που τα έβλεπα, δεν ξέρω αν έχουν αλλάξει τα πράγματα, αν και δεν νομίζω ότι άλλαξαν ριζικά.

 Στους ιπποδρόμους υπήρχαν δύο κατηγορίες μπουκμέικερ: αυτοί του «κάγκελου», δηλαδή οι μεγάλοι, τα ονόματα, και οι κοινοί. Το «κάγκελο» χωρίζει σε όλους τους αγγλικούς ιπποδρόμους τους χώρους των κοινών αλογομούρηδων, του «λαού», και των μελών της συγκεκριμένης ιπποδρομιακής λέσχης και αυτών που πλήρωναν ακριβό εισιτήριο, ή είχαν πρόσκληση. Λαός και Κολωνάκι. Σκορπισμένοι στην «λαϊκή περίφραξη» ήταν οι κοινοί μπουκμέικερ, με τους πίνακές τους (μαυροπίνακες τον παλιό καιρό, μέχρι που άρχισαν να τυπώνονται λίστες για κάθε κούρσα, οπότε η κιμωλία αντικαταστάθηκε από μαρκαδόρο).

 Στο κάγκελο στέκονταν οι «μπουκμέικερ του κάγκελου» (Rails Bookmakers), που έπαιρναν στοίχημα και από τις δύο πλευρές… του φράχτη – και από λαό και από Κολωνάκι. Αυτοί, όμως, δεν είχαν πίνακες, ή λίστες. Κάνανε δουλειά μόνο με το στόμα. Φώναζαν την απόδοση που πρόσφεραν για ένα συγκεκριμένο άλογο, κυρίως το φαβορί, και απαντούσαν σε ερωτήσεις παικτών για την απόδοση οπουδήποτε αλόγου. Στέκονταν στη σειρά, σαν στρατιωτάκια και μάλιστα ιεραρχικά, κυρίως ανάλογα με το πότε είχαν εξασφαλίσει τη θέση στο κάγκελο. Όταν κάποιος πέθαινε, οι υπόλοιποι μετακινούνταν μια θέση πιο κοντά στο στίβο και ένας νέος έπαιρνε την τελευταία θέση.

 Αυτοί οι μεγάλοι μπουκμέικερ ήταν που καθόριζαν τις αποδόσεις, οι οποίες μεταδίδονταν ζωντανά στα πρακτορεία. Εκπρόσωποι του Press Association/Sporting Life παρακολουθούσαν τις διακυμάνσεις και τις μετέδιδαν στα πρακτορεία. Εκεί, στα πρακτορεία, ο παίχτης μπορούσε να παίξει με δύο τρόπους: είτε με την τρέχουσα απόδοση, που υπόκειτο σε διακυμάνσεις, είτε με το SP (Starting Price) δηλαδή την τελική απόδοση. Η τελική απόδοση, στην οποία παιζόταν η πλειοψηφία των στοιχημάτων στα πρακτορεία, κυρίως τα παρολί και τα «πρωινά στοιχήματα», αποφασιζόταν ως εξής: ο εκπρόσωπος της Sporting Life πήγαινε σε κάθε μπουκ του κάγκελου και ρωτούσε σε ποια απόδοση είχε δεχτεί το τελευταίο στοίχημα 25 λιρών και άνω. Και βρισκόταν ο μέσος όρος.

 Εκείνο που έκανε ο Μπανκς για ένα μεγάλο διάστημα, ήταν να κρατάει την απόδοση ενός αλόγου ψηλά στον ιππόδρομο, έχοντας γεμίσει το πρωί τα πρακτορεία των αντιπάλων του με στοιχήματα στην τελική απόδοση. Για παράδειγμα: Ας υποθέσουμε ότι έβλεπε το άλογο Α (ήταν και ιδιοκτήτης). Έστελνε ανθρώπους του στα πρακτορεία, που του τοποθετούσαν, ας πούμε 50.000 λίρες (100 εδώ, 200 εκεί) στην τελική απόδοση. Στον ιππόδρομο, όταν οι άλλοι μπουκ του «κάγκελου» φώναζαν «δύο στο ένα», δηλαδή 3,00, αυτός φώναζε «δυόμισι στο ένα», δηλαδή 3,50. Όλοι οι τζογαδόροι, βέβαια, έπαιζαν με αυτόν το φαβορί. Οι άλλοι μπουκ είχαν αναδουλειές, διότι πάντα στο φαβορί γίνεται το μεγάλο παιχνίδι, οπότε αναγκάζονταν ν’ ακολουθήσουν την απόδοση του Μπανκς. Τότε αυτός την ανέβαζε κι άλλο, φώναζε «τρία στο ένα», δηλαδή 4,00. Και οι μπουκ, τουλάχιστο όσοι ήθελαν κίνηση στο φαβορί, ακολουθούσαν. Η τελική απόδοση ήταν αυτή που είχε επιβάλει ο Μπανκς. Και ας πούμε ότι στο κάγκελο έχανε 40.000 λίρες πάνω στο φαβορί, αν αυτό κέρδιζε. Μα, κέρδιζε πολύ περισσότερα έξω, με τα δικά του στοιχήματα στα πρακτορεία, στην απόδοση που είχε χειραγωγήσει. Έπαιζε πολύ περισσότερα έξω, απ’ ότι θα έπαιρνε ο ίδιος στον ιππόδρομο.

 Το έκανε για πολύ καιρό αυτό και οι μπουκ που είχαν πρακτορεία (είχε κι αυτός 32, τα οποία πούλησε στη «Μέκκα» για ένα εκατομμύριο λίρες) άφριζαν κυριολεκτικά, κυρίως ο Σίριλ Στάιν που είχε 2,000! Στο τέλος οι μεγάλοι συμμάχησαν εναντίον του για να τον βγάλουν από τη μέση. Όχι μόνο δεν ακολουθούσαν τις αποδόσεις του, αλλά τον έπαιζαν χοντρά οι ίδιοι. Ο Μπανκς, όμως, ήταν απτόητος. Τουλάχιστο στον ιππόδρομο ήταν πάντα ένα βήμα μπροστά από το Σίριλ Στάιν. Μέχρι που τον στήσανε διαφορετικά, κάτι που θα δούμε αύριο, και ο «Μπάνκσι» έμεινε εκτός ιπποδρόμου για τρία ολόκληρα χρόνια.

 Αυτό εννοούσα προχθές, όταν έγραψα ότι το Τμήμα Ιπποδρόμου της Λάντμπρουκς δεν αναμενόταν να έχει μεγάλη κερδοφορία, μάλιστα υπήρχε προϋπολογισμός για χασούρα. Λόγω της ανάγκης για χειραγώγηση των αποδόσεων. Να το εξηγήσω λίγο: η Λάντμπρουκς είχε 2,000 πρακτορεία. Ας πούμε ότι, κατά μέσον όρο, αυτά παίρνανε 500 λίρες την κούρσα. Αυτό σημαίνει 1,000,000 λίρες την κούρσα. Μα, σε έναν μικρομεσαίο ιππόδρομο, παίζονταν λιγότερα, ΠΑΡΑ πολύ λιγότερα λεφτά στο «κάγκελο». Και όμως, αυτά τα σχετικά λίγα λεφτά καθόριζαν την τύχη των πολλών λεφτών στα πρακτορεία, διότι με τις αποδόσεις του ιπποδρόμου εργάζονταν τα πρακτορεία. Στη Λάντμπροουκς ήξεραν τι παιζόταν στα πρακτορεία. Ορισμένα από αυτά, σε διάφορα σημεία της χώρας, σημείωναν το κάθε στοίχημα με σύστημα «πόντους κατ’ άλογο» και έδιναν αναφορά το μεσημέρι τι ακριβώς παιζόταν το πρωί, από τον κοσμάκη. Ήταν ο καλύτερος οδηγός και στην εταιρία ήξεραν ποιο άλογο θα στοίχιζε πολλά στα πρακτορεία αν κέρδιζε, κυρίως αν 2-3 από τα άλλα «δημοφιλή» κέρδιζαν σε προηγούμενες κούρσες. Οπότε δινόταν η εντολή από τα κεντρικά, στους εκπροσώπους στον ιππόδρομο: «ρίξτε την απόδοση αυτού του φαβορί από 3 στο 1 (4,00) στα 9 στα 4 (3,25)». Και πώς έπεφτε η απόδοση; Με τους εκπροσώπους της εταιρίας στον ιππόδρομο να ποντάρουν με τους άλλους μπουκμέικερ και να τους αναγκάζουν να ρίχνουν τις αποδόσεις τους και, φυσικά, να πέφτει το Starting Price! Μια τέτοια πτώση γλύτωνε πολλά λεφτά στην εταιρία, απίστευτα λεφτά σε μέρα που είχαν ρέντα τα φαβορί. Τώρα, αν δεν κέρδιζε το συγκεκριμένο άλογο, χαλάλι!

 Αυτό ήταν που συχνά χαλούσε ο Μπανκς κι έμπαινε στα ρουθούνια του Στάιν! Υπήρχαν κι άλλα, όμως, συνεχίζουμε απόψε με τα ευτράπελα μιας αξέχαστης εποχής. Παρεμπιπτόντως, στον Τζον Μπανκς άρεσε τόσο να τσαντίζει το Σίριλ Στάιν, που στα σύνθετα ονόματα αρκετών από τα άλογά του υπήρχε το «Σίριλ»!!! Πιο γνωστό το Adorable Cyril (Αντόραμπλ Σίριλ, δηλαδή… Αξιαγάπητος Σίριλ). Ελαφρύ να ‘ναι το χώμα που σκεπάζει τον Σκωτσέζο, ήταν μοναδικός, τόσο ως μπουκ, όσο και ως επιδειξίας και… αντιστασιακός.

Δημοσιεύτηκε στις 31/5/2005