Μια κυβέρνηση, ένας στρατός, ένας… μπουκ

Να σας δώσω ένα παράδειγμα μιας πυραμίδας. Θα πάρω την εταιρία Λάντμπροουκς.

Ιδρυτής της ήταν ο μπουκ του ιπποδρόμου Μαξ Πάρκερ, του οποίου ο Σίριλ Στάιν, η μελλοντική δύναμη πίσω από την εταιρία, ήταν ανεψιός. Έχω γνωρίσει ανθρώπους που ήξεραν τον Σίριλ Στάιν όταν ήταν ένας «τίποτας» και κλαιγόταν όταν τα έχανε σε μικρή πόκα!

Τέλος πάντων, ο Μαξ Πάρκερ αγόρασε ένα πολύ παραδοσιακό, μικρό γραφείο στοιχημάτων που ονομαζόταν Λάντμπροουκς. Τόσο παραδοσιακό, που είχε καλλιγράφο για να γράφει τους λογαριασμούς των πελατών με το χέρι. Δεν μιλάμε για στοίχημα τοις μετρητοίς στον ιππόδρομο, αλλά για γραφείο όπου το ιπποδρομιακό στοίχημα παιζόταν με τηλέφωνο κ.τ.λ. και όπου η προσωπική παρουσία του παίχτη απαγορευόταν. Ακόμα δεν επιτρεπόταν το προσωπικό στοίχημα σε μπουκάδικα, με μετρητά.

Όταν άλλαξε ο νόμος και επιτράπηκαν τα πρακτορεία στοιχημάτων, όπου ο καθένας μπορούσε να μπει και να παίξει τοις μετρητοίς, η Λάντμπροουκς άρχισε να στήνει μαγαζιά και λίγο αργότερα ν’ αγοράζει μεμονωμένα πρακτορεία, όπως και μικρομεσαίες αλυσίδες. Ταυτόχρονα άνοιξε και καζίνα, διότι με εκείνο το νόμο, το Gaming Law, επιτράπηκαν κι αυτά. Κάποια μέρα θα πούμε την ιστορία του κλεισίματος των καζίνων της Λάντμπροουκς (αφαίρεση αδείας) μετά από ένα στήσιμο του μεγάλου ανταγωνιστή στο Μέιφεαρ, του Playboy Club, και την εκδίκηση του Σίριλ Στάιν, που με τη σειρά του έστησε το Playboy κι έκλεισε κι αυτό! Ακόμα έχω τα αποκόμματα των εφημερίδων και τα σχετικά τεύχη του σκανδαλοθηρικού περιοδικού Private Eye! Ιστορίες για αγρίους…

Τέλος πάντων η Λάντμπροουκς, κάτω από την ηγεσία του τετραπέρατου Σίριλ Στάιν, διαόλου κάλτσα ο άνθρωπος, δεν υπάρχει αμφιβολία, εκτός αν είχε «βοήθεια», μπήκε και στη ξενοδοχειακή βιομηχανία. Τόσο χοντρά, που πήρε και την αλυσίδα Χίλτον! Και κανένας δεν ξέρει πού αλλού έχει μπει η Λάντμπροουκς, που ήταν και πιστεύω ακόμα είναι μια Financial Times Top 100 εταιρία, δηλαδή μια από τις 100 μεγαλύτερες στο αγγλικό χρηματιστήριο. Ας δούμε τώρα την πυραμίδα, μόνο στις τρεις πτυχές της δραστηριότητάς της:

Betting (Στοίχημα). Υποδιαίρεση σε τρία τμήματα:

1. Cash Betting, δηλαδή τα πρακτορεία στοιχημάτων
2. Trade & Credit Betting, δηλαδή το στοίχημα των άλλων μπουκ που ήταν πελάτες της Λάντμπροουκς για καλύψεις κ.τ.λ. και των πελατών που έπαιζαν βερεσέ, ή με κατάθεση, με τηλέφωνο
3. Racecourse Betting, δηλαδή η εκπροσώπηση της εταιρίας στους ιπποδρόμους, όπου δεχόταν στοίχημα και – κυρίως – χειραγωγούσε τις αποδόσεις για προστασία των πρακτορείων.

Μάλιστα, η εκπροσώπηση στον ιππόδρομο δεν αναμενόταν να ήταν φοβερά επικερδής, υπήρχε προϋπολογισμός για χασούρα λόγω της ανάγκης χειραγώγησης των αποδόσεων για τα πρακτορεία (θα εξηγήσουμε τη λογική και το μηχανισμό άλλη φορά). Στα πρακτορεία παιζόταν το πολύ χρήμα, η Λάντμπροουκς είχε πάνω από δύο χιλιάδες τέτοια. Παρεμπιπτόντως, τώρα πρέπει να προστεθεί και ένα τέταρτο τμήμα, που είναι το ίντερνετ. Από εκεί και πέρα, βέβαια, υπάρχουν υποκατηγορίες. Για παράδειγμα τα πρακτορεία μοιρασμένα σε περιφέρειες κ.ο.κ. Τώρα, ένας διευθυντής πρακτορείου δεν είχε να κάνει τίποτε με έναν υπάλληλο του Trade & Credit. Διαφορετικά καπέλα. Επίσης, ούτε με έναν εκπρόσωπο στον ιππόδρομο. Το κάθε τμήμα είχε το δικό του προϋπολογισμό, τη δική του κερδοφορία, τη δική του διεύθυνση στα κεντρικά της εταιρίας. Μόνο οι πολύ ψηλά ιστάμενοι, στην κορυφή της πυραμίδας, είχαν να κάνουν με όλα.

Hotels (Ξενοδοχεία): Υποθέτω ότι ο μεγαλύτερος διαχωρισμός είναι στα εντός και εκτός Βρετανίας. Από εκεί και πέρα περιφέρειες κλπ. Επίσης, διαχωρισμός όσον αφορά στη διαμονή και στο φαί. Το κάθε ξενοδοχείο έχει τη γενική διέυθυνση, τη διεύθυνση διαμονής (δωματίων), τη δεύθυνση φαγητού και ποτού και αυτή με τη σειρά της τη διεύθυνση φαγητού, τη διεύθυνση ποτού και από εκεί και πέρα τη διεύθυνση εστιατορίων, διεύθυνση υπηρεσίας δωματίου και διεύθυνση μπαρ. Μια πυραμίδα κι αυτά.

Casinos (καζίνα): Αυτά ήταν σχετικά λίγα, οι υποδιαρέσεις μάλλον μικρές, για παράδειγμα στα εντός και εκτός Αγγλίας και από εκεί και πέρα σε περιφέρειες (Ευρώπη, Αφρική κ.τ.λ.). Και στα καζίνα, όμως υπάρχει η πυραμίδα. Η διεύθυνση ρουλέτας, η διεύθυνση μπλακ-τζακ, η διεύθυνση κουλοχέρηδων κ.τ.λ. Επίσης, στα καζίνα υπάρχουν εστιατόρια και μπαρ.

Έχουμε, λοιπόν, αυτή την τεράστια πυραμίδα που αποτελείται από πολλές αυτοτελείς πυραμίδες. Η κορυφαία διεύθυνση της εταιρίας ασχολείται με όλη την ατζέντα. Ξέρει πού πάει το συγκρότημα και πώς θα φτάσει εκεί. Μια καμαριέρα, όμως, ας πούμε στο Χίλτον του Καίρου, δεν ξέρει τι κάνει ένας υπάλληλος ενός πρακτορείου στοιχημάτων στο Χάκνεϊ του Λονδίνου, ή ένας κρουπιέρης σε ένα καζίνο στην ανατολική ακτή των Η.Π.Α.. Ο καθένας στο κουτάκι του και, όπως ανεβαίνουμε τα σκαλιά της πυραμίδας, τόσο λιγοστεύουν οι άνθρωποι και τόσο περισσότερα ξέρουν. Καταλάβατε; Στην κορυφή δίνουν εντολές για όλα, τους ενδιαφέρουν όλα, τα ελέγχουν όλα…

Να πάμε, όμως, ένα βήμα παραπέρα! Πυραμίδα είναι και ο Γουίλιαμ Χιλ, που κάποτε ανήκε σε συγκρότημα που ήταν ο μεγαλύτερος υποδηματοποιός της Αγγλίας, αν όχι της Ευρώπης και των Η.Π.Α. (Sears Holdings). Επίσης η Κόραλ (που αγόρασε τη Γιούρομπετ) και άλλες εταιρίες. Τώρα, το ερώτημα είναι αν όλες αυτές οι αυτοτελείς πυραμίδες ανήκουν σε μια άλλη, μεγαλύτερη πυραμίδα, αυτή που ελέγχει το στοίχημα! Αυτό δεν το γνωρίζω, είμαι βέβαιος, όμως, για ένα πράγμα: ότι σύντομα θα έχουμε εξαγορές και συμμαχίες. Όπως είχε γίνει στην Αγγλία τη δεκαετία του ’60 με την εξαγορά πρακτορείων και αλυσίδων, έτσι θα γίνει και τώρα. Και είμαι διατεθειμένος να ποντάρω χοντρά ότι μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχουμε ένωση δύο μεγάλων μπουκ του διαδικτύου (ενός Άγγλου και ενός Ευρωπαίου) με πιθανή ταυτόχρονη εξαγορά ενός-δυο μικρομεσαίων. Ίδωμεν.

Να, όμως, και ένα άλλο πολύ πιο απτό παράδειγμα πυραμίδας. Η Ελλάς! Πόσα βασίλεια και πόλεις υπήρχαν στην αρχαία Ελλάδα; Αρκετά. Αθήνα, Σπάρτη, Θήβα, Μακεδονία κ.ο.κ. Τι συνέβη με την πάροδο των αιώνων και χιλιετιών; Τώρα υπάρχει μια μεγάλη πυραμίδα, με νομούς, οι οποίοι είναι κι αυτοί πυραμίδες, με τον Έλληνα να έχει να διαλέξει μεταξύ Κωστάκη και Γιωργάκη! Αυτό κι αν είναι εξέλιξη και πρόοδος! Η πυραμίδα, όμως, αν και φαινομενικά αυτοτελής, δεν σταματάει εδώ. Η Ελλάς είναι μέρος μιας άλλης, μεγαλύτερης πυραμίδας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και επίσης έχουμε την πυραμίδα των Ηνωμένων Εθνών και σιγά τον προκαθήμενο τον Κόφι Ανάν! Καταλάβατε τι έχει γίνει; Τα παλιά τα χρόνια υπήρχαν αμέτρητα αυτοτελή κρατίδια, φυλές, κ.τ.λ., όπου ο καθένας έκανε του κεφαλιού του. Τώρα τους συγκέντρωσαν όλους σε πεντέξι μεγάλες πυραμίδες, όπως οι Η.Π.Α., η Ε.Ε., ο Αραβικός Σύνδεσμος, οι οποίες σχηματίζουν μια μεγάλη πυραμίδα που θα φανεί σε όλο της το μεγαλείο με την ολοκλήρωση της παγκοσμιοποίησης. Μια κυβέρνηση, ένας στρατός, μια οικονομία και… ένας μπουκ!

Σκεφτείτε με τι γκανιότα θα παίζει το λαμόγιο…

Δημοσιεύτηκε στις 29/5/2005